โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร

โครงการ" สร้างเสริมศักยภาพภาคีเครือข่าย ในศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง (ศศช)"ปี 2552

ตาม โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร กรมอนามัย

ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี

………………………………………

1. หลักการ ความเป็นมา

จากการที่ ศูนย์พัฒนาอนามัยพื้นที่สูง กรมอนามัย ได้ดำเนินการโครงการ" สร้างเสริมศักยภาพศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง (ศศช)" มาในช่วงปี 2550-2551 ภายใต้โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดาร กรมอนามัย ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งมีการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมศักยภาพครู ในศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง ให้ส่งเสริมสุขภาพอนามัยแม่และเด็ก โภชนาการ อนามัยสิ่งแวดล้อมในชุมชน และอนามัยส่วนบุคคล ตลอดจนสนับสนุนการผลิตสื่อการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับวิถีชุมชน ท้องถิ่น ให้ชุมชนสามารถช่วยเหลือ และดูแลตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในการดำเนินงานที่ผ่านมา การดำเนินงานยังไม่ครอบคลุม กิจกรรมและพื้นที่เป้าหมาย ของโครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดาร กรมอนามัย ศูนย์พัฒนาอนามัยพื้นที่สูง ตระหนักถึงแนวพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงกำหนด “ เด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร มีโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง นำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดี เป็นคนที่มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น" ดังนั้นในปีงบประมาณ 2552 จึงจัดทำโครงการ" สร้างเสริมศักยภาพศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวง (ศศช)"ปี 2552 ขึ้น เพื่อให้การดำเนินงานได้ครอบคลุมกิจกรรม พื้นที่เป้าหมาย ได้ผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมาย ตามแนวพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงกำหนด

2. วัตถุประสงค์

1. เพิ่มขีดความสามารถของการถ่ายทอดการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมของครูอาสา

2. ศศช. มีสื่อการเรียนรู้ ในด้านการการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาสมกับชนเผ่าและพื้นที่

3. ประเมินผลการดำเนินงานด้านการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร ครูอาสา และการใช้สื่อในพื้นที่โครงการ กพด.

4. ศึกษาข้อมูลสถานการณ์ด้านสุขอนามัย ใน ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาเด็กวัยเตาะแตะและศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง"

5. วิจัยการสร้างเสริมพฤติกรรมอนามัยในชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะและเผ่ากะเหรี่ยง

3. ขั้นตอนในการดำเนินงาน ปี 2552

1. ประสานแผนการดำเนินงานกับหน่วยงานภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง

2. ศึกษาข้อมูล ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" และศูนย์พัฒนาเด็กวัยเตาะแตะในพื้นที่เป้าหมาย

3. จัดประชุมคณะทำงาน เพื่อการเตรียมการ และประเมินผล

4. พัฒนารูปแบบการประเมินผลการดำเนินงานด้านการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร ครูอาสา และการใช้สื่อในพื้นที่โครงการ กพด.

5. การจัดประชุม อบรม เพื่อเพิ่มขีดความสามารถของการถ่ายทอดการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม ของครูอาสา ใน ศศช. และบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ของอำเภออุ้มผาง อำเภอแม่ระมาด อำเภอพบพระ จังหวัด ตาก อำเภอสบเมย อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน และอำเภอแม่แจ่มจังหวัดเชียงใหม่

6. ผลิตสื่อการเรียนรู้ ในด้านการการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมที่เหมาสมกับชนเผ่าและพื้นที่

7. สนับสนุนงบประมาณ วัสดุอุปกรณ์เพื่อการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" ต้นแบบ และศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาเด็กวัยเตาะแตะ

8. วิจัยการสร้างเสริมพฤติกรรมอนามัยในชาวไทยภูเขาเผ่าลัวะ จังหวัดน่าน (ปีที่ 1 )

9. วิจัยรูปแบบการมีส่วนร่วมในการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ ตามแนวทางสุขบัญญัติแห่งชาติ ชุมชนชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง บ้านแม่ต้อคี จังหวัดตาก (ปีที่ 2)

10. ติดตามประเมินผล การดำเนินงาน การใช้สื่อ และความรู้ความเข้าใจ ของกลุ่มกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ดำเนินการ

11. สรุป ผล และรายงานรายไตรมาส

4. พื้นที่เป้าหมาย /กลุ่มเป้าหมาย

1. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก 58 แห่ง
2. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภออุ้มผาง จังหวัด ตาก 6 แห่ง
3. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอแม่ระมาด จังหวัด ตาก 14 แห่ง
4. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอพบพระ จังหวัด ตาก 2 แห่ง
5. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ 102 แห่ง
6. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ 40 แห่ง
7. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน 22 แห่ง
8. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน 10 แห่ง
9. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน 6 แห่ง
10. ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน 3 แห่ง
11. ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาเด็กวัยเตาะแตะอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน และอำเภอแม่สอดจังหวัดตาก 9 แห่ง

กลุ่มเป้าหมาย ครูอาสา บุคลากรสาธารณสุข และประชาชนชาวไทยภูเขาในพื้นที่เป้าหมาย

5. ระยะเวลาดำเนินการ

พฤศจิกายน 2551 – กันยายน 2552

ผังดำเนินการ

6. งบประมาณดำเนินงาน รวมทั้งสิ้น 1,340,000 บาท (หนึ่งล้านสามแสนสี่หมื่นบาทถ้วน) รายละเอียดตามภาคผนวก

7. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

7.1 ราษฎรชาวไทยภูเขาในพื้นที่ โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ได้รับการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพด้านการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม ในเชิงบูรณาการ

7.2 มีรูปแบบการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและชนเผ่า

7.2 มีการเฝ้าระวังทางสุขภาพของประชากรชาวไทยภูเขาในพื้นที่ โดยครูอาสา ในศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง" ( ศศช. )

7.3 ราษฎรชาวไทยภูเขาในพื้นที่ โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี มีพฤติกรรมอนามัยที่เหมาะสม สอดคล้องกับวิถีชีวิต สภาพแวดล้อม สังคม ของแต่ละชนเผ่า

……………………………….ผู้จัดทำ

(นางสมควร ใจกระจ่าง)

นักวิชาการสาธารณสุข 7ว

………………………………. ผู้เสนอโครงการ

(นางนิตยา แสงเล็ก)

ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาอนามัยพื้นที่สูง